Opbouw van het bovenleidingsportaal op de modelbaan en mogelijke variëteiten

In de vorige nummers werd besproken hoe de hoofdcomponenten voor een Belgisch bovenleidingsportaal gemaakt worden. Vooralleer we effectief een portaal in zijn geheel kunnen samenstellen zijn er nog 2 kleine onderdeeltjes die we moeten maken. ( 2 stuks van elk voor een standaard bovenleidingsportaal over een dubbel spoor )

Ten eerste een 3mm H-profieltje welk gesoldeerd moet worden op een Roco raillas en vervolgens op een lengte van 3mm afgekort wordt. Dit dient om boven de opstaande masten van het portaal te monteren. De manier waarop dit gemaakt wordt is gelijkaardig aan de manier waarop in deel 1 de opstaande mast aan de raillas werd gesoldeerd.

Ten tweede moeten er nog ophangpunten voor de bovenleidingsdraden gemaakt worden.

Hier maken we opnieuw gebruik van:

-          een Roco raillas,

-          een stukje lasdraad diameter 0,6 mm

-          koper leiding diameter 1/8

Werkwijze:

Neem een stukje lasdraad van ongeveer 3 cm

Plooi de lasdraad dubbel waarbij je zorgt dat de vouw een beetje rond staat door de lasdraad rond de punt van een kleine platte schroevendraaier te plooien.

Vervolgens steek je de twee uiteinden van de lasdraad in de koper leiding en je duwt deze in de leiding tot er een lasdraadlus van 3à4 mm blijft uitsteken ( de lus moet voldoende groot zijn om tenminste 2 lasdraden naast of boven elkaar door te kunnen schuiven ! ) . Soldeer vervolgens de lasdraad vast aan de koper leiding. Gebruik vervolgens weer de buizensnijder om een isolator te construeren op een gelijkaardige manier zoals dit in deel 2 werd uitgelegd bij het maken van de uithanger. Nadat de koper leiding is doorgeknipt plooi je de 2 uiteinden van de lasdraad in een hoek van 90° en van elkaar weg. Vervolgens knip je deze 2 uiteinden bij zodat deze juist op de lengte van een raillas passen. Rest er enkel nog om isolator met lasdraadlus te solderen aan de raillas. Voor elke uithanger die je eerder gemaakt hebt, heb je een ophangpunt nodig.

Montage van een standaard 2 sporen bovenleidingsportaal op de modelbaan:

Een standaard portaal bestaat uit volgende onderdelen:

-          2 opstaande masten

-          een op maat gemaakte dwarsbalk

-          2 uithangers

-          2 korte 3mm H-profieltjes

-          2 ophangpunten

Ga voor de montage op de baan als volgt te werk.

Boor 2 gaten van 6mm in de plaat van je modelbaan op de plaats waar de opstaande masten moeten komen, zorg er voor dat de gaten mooi haaks geboord zijn. Meet vervolgens exact de afstand tussen de gaten van hart tot hart. Tel bij deze genomen maat exact 9 mm bij om de juiste maat voor de dwarsbalk te kennen. Als de dwarsbalk op maat gemaakt is kan je de twee uithangers en de 2 ophangpunten op de dwarsbalk schuiven. Monteer de 2 opstaande masten op de baan en zet ze stevig vast met een moer M6. Schuif vervolgens de dwarsbalk met uithangers op de opstaande masten; eerst op 1 mast tot voorbij de raillas ; vervolgens op de 2^e mast. Positioneer de dwarsbalk zodanig dat bij aan beide opstaande masten 3mm uitsteekt.

Monteer tot slot de 2 korte 3mm H-profieltjes boven de opstaande masten… het portaal is nu volledig. De exacte positionering van de uithangers en ophangpunten dient pas te gebeuren nadat de bovenleidingsdraden gemonteerd zijn. Het spreekt voor zich dat enige voorzichtigheid bij dit positioneren geboden is.

Wanneer het in elkaar schuiven van de verschillende onderdelen te lastig is op de modelspoorbaan zelf kan je dit ook gewoon vooraf aan een tafel doen. Vergewis je wel van de exacte lengte van de dwarsbalk van het portaal.

Het schilderen van de portalen in een geschikte kleur kan maar gedeeltelijk voor de montage gebeuren: Enkel de opstaande masten kunnen al voor montage op de baan geschilderd worden. De dwarsbalk kan je pas schilderen als je zeker weet dat de positionering van uithangers en ophangpunten niet meer moet gewijzigd worden. Hou met het schilderen van de ophangpunten en uithangers ook rekening met het feit dat de bovenleidingsdraden er nog aan gesoldeerd moeten kunnen worden. Ik laat hier aan ieders goeddunken over wanneer je best wat kan schilderen; zelf heb ik alle schilderwerken aan portalen en bovenleidingsdraad pas uitgevoerd na montage van zowel portalen als bovenleidingsdraden.

Stap voor stap:  

Het 3mm profieltje op de raillas:

 

Soldeer het 3mm profiel loodrecht op de raillas zoals beschreven in deel 1

 

Slijp het profiel door op 3mm boven het raillasoppervlak

 

Het ophangpunt voor de bovenleidingsdraden:

Knip een stukje lasdraad af op ongeveer 4 cm lengte

 

Buig de lasdraad rond de punt van een kleine platte schroevendraaier

 

Steek de 2 uiteinden in de koper buis zodat de lus er nog 4 mm uitsteekt

 

Soldeer de lus vast aan het uiteinde van de koper buis

 

Maak door middel van een buizensnijder de imitatie van de isolator, zoals reeds eerder beschreven werd bij het maken van de uithanger.

 

Dit is het resultaat nadat de werkstuk is losgemaakt van de koper buis

 

Buig beide beentjes in een hoek van 90° en in het verlengde van elkaar

 

En knip de beentjes af zodat ze net korter zijn dan de lengte van de raillas

 

Gebruik opnieuw de reeds eerder gebruikte mal, en een geschikte pincet, om de draadlus met isolator en de raillas te vertinnen …

 

… en aan elkaar vast te solderen met voldoende soldeertin.

 

Na afkoelen hebben we één van de twee ophangpunten die nodig zijn voor een dubbelsporig bovenleidingsportaal

 

Montage van het bovenleidingsportaal:

Dit zijn alle onderdelen van een standaard bovenleidingsportaal

 

Boor 2 gaten van 6mm op de plaats waar je op je baan een portaal wil plaatsen.

Meet exact de afstand tussen de 2 geboorde gaten van hart tot hart ( hier 13,2mm )

 

Tel bij de vorig gemeten maat 9mm bij om de exacte lengte van het 2mm H profiel te kennen. Dit wordt de dwarsbalk.

 

Schuif vervolgens de 2 uithangers en de 2 bevestigingspunten op de dwarsbalk.

 

Monteer de 2 opstaande masten op de modelbaan

 

En schuif vervolgens de dwarsbalk op de opstaande masten.Laat de dwarsbalk aan beide zijden 3mm uitsteken. Schuif vervolgens de 3mm profieltjes boven op de dwarsbalk en juist in het verlengde van de opstaande mast. Als dit alles te lastig is om op de modelbaan zelf uit te voeren kan je dit ook vooraf doen.

De delen die meer dan 3mm uitsteken ( zie links ) kan je nog op maat afslijpen met een Miniatuur slijpschijfje ( zie rechts )

 

Tot volgende maand.